Γευστικό οδοιπορικό στα Πολίτικα του Παλαιού Φαλήρου

Το 1971, ο ζαχαροπλάστης Κώστας Λεμοντζόγλου, με καταγωγή από την Πόλη και έχοντας εργαστεί σε μερικά από τα πιο φημισμένα ζαχαροπλαστεία της, έρχεται στην Αθήνα και δημιουργεί το δικό του ζαχαροπλαστείο στα Πατήσια. Εκεί εφάρμοσε όλη την τέχνη και τα μυστικά των ανατολίτικων γλυκών, των σιροπιών και όλων των παραδοσιακών συνταγών της Πόλης.

Λίγα χρόνια αργότερα, το 1986, το Divan, όπως το είχε ονομάσει, αλλάζει στέγη, έρχεται κοντά στη θάλασσα, στο Παλαιό Φάληρο. Από τότε, έχει γίνει για όλη τη γειτονιά ένα από τα πιο αγαπημένα ζαχαροπλαστεία, που αποπνέει μεράκι και αγάπη για την παράδοση που διατηρεί.

Στις βιτρίνες θα δεις – ανεξάρτητα από το αν είναι Χριστούγεννα ή όχι –, στημένους ευλαβικά κουραμπιέδες χωρίς ζάχαρη άχνη (αλλά και την παραλλαγή τους με φιστίκι Αιγίνης), καζάν ντιπί, εκμέκ καϊμάκι, τέσσερα είδη διαφορετικών μπατόν σαλέ και άλλα κλασικά βουτήματα, παγωτίνια, σοκολατένια γλυκά τυλιγμένα σε χρυσό χαρτί και φυσικά τα θρυλικά σιροπιαστά του: Ο μπακλαβάς με καρύδι, αλλά και με φιστίκι Αιγίνης και το σαραγλί του, αξίζουν πραγματικά μια δοκιμή.

Για αφράτους, παραδοσιακούς μπαμπάδες, θα πας στο Rio στο Παλαιό Φάληρο. Αυτό είναι ένα κοινό μυστικό για τους Παλαιοφαληριώτες, ίσως και για τους νότιους γενικώς.

Εδώ και 40 χρόνια που λειτουργεί, το Rio έχει κερδίσει επάξια τη θέση του στη λίστα με τα πιο αγαπημένα ζαχαροπλαστεία της πόλης. Λιτό, χωρίς φανφάρες, μηχανές καφέ και φασαρία, διαθέτει μια μεγάλη βιτρίνα στην οποία βλέπεις κλασικά γλυκά που θα σε γεμίσουν νοσταλγία. Το αγαπημένο ποντικάκι των παιδικών σου χρόνων, τους πατροπαράδοτους μπαμπάδες (αρκετά μπαμπάτσικοι, με τόσο σιρόπι ώστε να μην σε λιγώνουν και γεμάτοι με μια βελούδινη, χειροποίητη σαντιγί), την πάστα αμυγδάλου με φράουλα και άλλα τέτοια που πάντα θα αγαπάμε. Εξίσου φημισμένα είναι και τα εκλεράκια τους, αλλά και οι σοκολατένιες πυραμίδες.

Πιο γνωστά απ΄ όλα όμως είναι τα πολίτικα γλυκά του, που μοσχοβολούν βούτυρο και μεράκι. Ο μπακλαβάς, το τσουρέκι και άλλες κλασικές συνταγές. Επίσης, να ξέρεις ότι κυριολεκτικά εξαφανίζονται λίγες ώρες αφού ξεφουρνιστούν τα μπατόν σαλέ και τα σεκέρ παρέ, που σέρβιραν οι Κωνσταντινουπολίτες στους επισκέπτες τους μαζί με το τσάι.

Σε σχετικά κοντινή απόσταση από την πολύβουη οδό Αγίου Αλεξάνδρου στο Παλαιό Φάληρο, εκεί που μυρωδιές από φρέσκο βούτυρο και πολίτικο μπακλαβά σε παρασύρουν προς το μέρος τους, βρίσκεις το εστιατόριο Suzanna.

Ο Χρήστος Στικόπουλος αποκαλεί τον εαυτό του γνήσιο Παλαιοφαληριώτη, ωστόσο έχει μέσα του ένα εκρηκτικό DNA, που έρχεται να αντικατοπτριστεί στην κουζίνα του Suzanna. Ο Χρήστος γεννήθηκε στην παραθαλάσσια πόλη Αλεξανδρέττα, ή αλλιώς Iskenderun στα τουρκικά, που βρίσκεται στα σύνορα της Συρίας με την Τουρκία. Έμπαινε από μικρός με τη μητέρα του στην κουζίνα και «ξεσήκωνε» συνταγές και όταν πια μεγάλωσε και ήρθε στην Αθήνα, αποφάσισε να δημιουργήσει ένα εστιατόριο στο οποίο θα κάνει διάσημες τις συνταγές της μητέρας του.

Έτσι, το Suzanna, που έχει το όνομά της, σερβίρει τα πιο «δυνατά» κομμάτια της Λιβανέζικης και  Κωνσταντινουπολίτικης κουζίνας. Ιτσλί κεφτέ, μουχαμάρα, παραδοσιακούς λιβανέζικους κεφτέδες, τα κίμπε, παστουρμαδοπιτάκια, ταμπουλέ και ίσως ένα από τα πιο νόστιμα χιουνκιάρ μπεγεντί της Αθήνας.

Η Ριβιέρα βρίσκεται σε ένα στενό που ξεκινάει από την εκκλησία της Παναγίτσας, όπως σχεδόν όλα τα μαγαζιά της γειτονιάς. Όμως δεν είναι σαν όλα τα άλλα. Το ζαχαροπλαστείο του Παλαιού Φαλήρου, που η φήμη του απλώνεται σε ολόκληρη την Αθήνα, βρίσκεται εδώ από το 1977 και προσφέρει αυθεντικές πολίτικες γεύσεις που σε ταξιδεύουν.

Αρχικά είχε ανοίξει και αυτό στα Πατήσια, όπου εγκαταστάθηκαν πολλοί πρόσφυγες από την Κωνσταντινούπολη, όταν ήρθαν στην Αθήνα. Αργότερα, η οικογένεια Καραπιπέρη έφτασε στα νότια, για να βλέπει θάλασσα και να θυμάται τον Βόσπορο. Το Ριβιέρα είναι αυτή τη στιγμή το παλαιότερο ζαχαροπλαστείο που λειτουργεί στην περιοχή και πλέον έχει περάσει στη δεύτερη γενιά, τον Γιάννη Καραπιπέρη, γιο του δημιουργού του, Στέλιου.

Ο ρετρό χαρακτήρας του παραμένει αναλλοίωτος στον χρόνο και αυτό θα το διαπιστώσεις από την πρώτη ματιά. Από την vintage ταμπέλα του, μέχρι την παραδοσιακή του διακόσμηση, όλα αποπνέουν μια νοσταλγία. Ας περάσουμε όμως στο παρασύνθημα: Ξακουστά στο Ριβιέρα είναι τα υπέροχα, μερακλήδικα σιροπιαστά του, το πολίτικο τσουρέκι και το κλασικό καζάν ντιπί. Τα πάντα φτιάχνονται μέσα στο εργαστήριο, που είναι «κρυμμένο» στο πίσω μέρος του καταστήματος.

Τα «Πριγκιπονήσια» πήραν το 2000 τη θέση του ιστορικού ζαχαροπλαστείου Έβελυν, το οποίο υπήρχε στο σημείο από το 1974. Πίσω από αυτά βρίσκεται ο Νίκος Μπινιτζής, ο οποίος γεννήθηκε και μεγάλωσε μέχρι τα 16 του χρόνια στην Κωνσταντινούπολη. Αργότερα ήρθε στην Αθήνα και συγκεκριμένα στα Πατήσια και στη συνέχεια πήγε στη Θεσσαλονίκη, λόγω σπουδών. Ο ίδιος προέρχεται από οικογένεια μεγάλων και τρανών εστιατόρων, καθώς ο πατέρας του διατηρούσε εστιατόριο, το οποίο μεσουρανούσε στην Πόλη τη δεκαετία του ’60.

Ως ζαχαροπλάστης, είναι αυτοδίδακτος και αποφάσισε να ασχοληθεί ιδιαίτερα με την παραγωγή παγωτού, εξ ου και το θρυλικό παγωτό καϊμάκι του μαγαζιού. Φήμες λένε ότι κόσμος από όλη την Αθήνα φτάνει μέχρι το Παλαιό Φάληρο γι’ αυτό το παγωτό καϊμάκι, που φτιάχνεται με βουβαλίσιο γάλα και στο χέρι με το σύρμα, όπως μπορεί να το έφτιαχνε κάποιος σπίτι του.

Τη βιτρίνα του «κοσμούν» κλασικά γλυκά γαλλικής ζαχαροπλαστικής όπως crème brule και πάστες και βέβαια πολίτικος μπακλαβάς και σαραγλί που γίνονται ανάρπαστα.

Η ψυχή του Sweet Melek στο Παλαιό Φάληρο είναι αδιαμφισβήτητα η Ανούσκα Τσιρισιάν, η οποία έχει Αρμένικη και Κωνσταντινουπολίτικη καταγωγή. Μια γνήσια κοκέτα, που έχει διακοσμήσει το μαγαζί της με ό,τι πήρε από τον τόπο που μεγάλωσε, την Κωνσταντινούπολη, και ό,τι της χάρισαν φίλοι, γνωστοί, ακόμη και θαμώνες του μαγαζιού, κάτοικοι της γειτονιάς.

Η γιαγιά της ήταν Πολίτισσα και όλοι ξέρουμε τι σημαίνει αυτό: λαχταριστά φαγητά που μοσχοβολούν παράδοση. Φλογέρες με παστουρμά, πολίτικο κεμπάπ, ψητά κεφτεδάκια (tukuruk kefte), τηγανητά αβγά με σουτζούκι και παστουρμά και ντολμαδάκια γιαλαντζί είναι λίγα από όσα μπορείς να δοκιμάσεις εδώ. Στο τέλος αν θέλεις, θα σου σερβίρει παραδοσιακό, τούρκικο τσάι, ενώ αξίζει πραγματικά μια δοκιμή και το μαλεμπί (πολίτικη κρέμα με μαστίχα). Αν θέλεις κάτι πιο ιδιαίτερο βέβαια, η Ανούσκα προτείνει και το κεσκούλ (κρέμα με πικραμύγδαλο).

Επί της οδού Αγίου Αλεξάνδρου, πέφτεις πάνω στo Sarayli. Από το όνομά του και μόνο, είναι εύκολο να καταλάβεις από πού κρατούν οι ρίζες του. Είναι ένα ζαχαροπλαστείο – καφέ, στο οποίο θα βρεις μια πραγματικά μεγάλη ποικιλία σε κλασικά γλυκά των παιδικών σου χρόνων, όπως το εκλέρ και η σοκολατένια «πυραμίδα», πιο σύγχρονες επιλογές όπως το προφιτερόλ και η crème brule και φυσικά τα πολίτικα γλυκά που είναι και το σήμα κατατεθέν του καταστήματος.

Εδώ θα βρεις πολλές επιλογές σε κρέμες – τόσες που δεν θα μπορείς να διαλέξεις -, βγαλμένες από την πολίτικη κουζίνα, που σίγουρα δεν θα βρεις σε οποιοδήποτε ζαχαροπλαστείο: το κλασικό μαλεμπί μαστίχα, κεσκιούλ με πικραμύγδαλο, ασουρέ από σιτάρι, ξηρούς καρπούς, φρούτα εποχής και ροδόνερο, φιστικόκρεμα και βέβαια καζάν ντιπί.

Αν πάλι αγαπάς τα σιροπιαστά, τότε αυτός είναι ο προορισμός σου. Μπακλαβάς με φιστίκι Αιγίνης, με καρύδι αλλά και πιο ιδιαίτερος με σοκολάτα, σαραγλί με καρύδι, ντουρούμ, σάμαλι, πλάκα κανταϊφι σε περιμένουν να τα δοκιμάσεις.