Όταν τα bains mixtes (μεικτά λουτρά) έφεραν την επανάσταση στις νότιες παραλίες
Μπορεί σήμερα η εικόνα αντρών και γυναικών στην ίδια παραλία να μας φαίνεται εντελώς φυσιολογική αλλά μερικές δεκαετίες πίσω αποτελούσε μέγα σκάνδαλο και τα bains mixtes (μεικτά λουτρά) το πιο τολμηρό όνειρο μιας απατηλής νυχτός.
- 12/04/2018
- Κείμενο: NouPou.gr
Το πιθανότερο είναι πως φαντάζεσαι αυτές τις πρακτκές να λαμβάνουν μέρος πριν και τον 20ο αιώνα αλλά πλανάσαι πλάνην οικτράν, αφού μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 1920 ένας άντρας δεν επιτρεπόταν να συναντήσει θηλυκό ούτε στα ανοιχτά της θάλασσας. Ακόμη και κάποιοι τολμηροί που ήλπιζαν πως δεν θα τους εντοπίσει το ανθρώπινο μάτι στα βαθιά νερά, πιανόντουσαν στη φάκα, αφού οι θιασιώτες της τάξης και της ηθικής καραδοκούσαν για το παράπτωμα. Και αυτό δεν ήταν μονάχα ελληνικό φαινόμενο αλλά συνέβαινε και σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου, ακόμη και στην Αμερική. Υπήρχαν μάλιστα και όργανα της τάξης που μετρούσαν τα μαγιό με μεζούρα, γιατί έπρεπε να διαθέτουν συγκεκριμένες προδιαγραφές για να θεωρούνται κατάλληλα για την πλαζ και φυσικά δεν είχαν καμία σχέση με τα σημερινά λιλιπούτεια (γυναικεία) μαγιό. Οι άντρες φορούσαν ένα μαγιό σαν γυναικείο κορμάκι και οι γυναίκες ένα body suit με φαρδύ- συνήθως- σορτς. Συν τοις άλλοις, οι παραλίες ήταν χωρισμένες, όπως και οι τουαλέτες. Γυναικών και Αντρών.
Όταν τα bains mixtes (μεικτά λουτρά) άρχισαν να εμφανίζονται δειλά δειλά σε απομακρυσμένες παραλίες της Αττικής, όπως η Βουλιαγμένη, οι πρόγονοι του Περίανδρου Πόποτα, αφηνίασαν. Πού ακούστηκε άντρες και γυναίκες στην ίδια παραλία; Η αστυνομία έκανε περιπολίες και οι ταραχοποιοί της ηθικής τάξης οδηγούνταν ακόμη και στο Πταισματοδικείο Πειραιώς, όπου και καταδικάζονταν. Ξινή τους έβγαινε η κοινωνικοποίηση στην πλαζ. Ωστόσο, όταν κάτι είναι απαγορευμένο είναι και πολύ γλυκό, οπότε οι τολμηροί αντί να μειώνονται άρχισαν να αυξάνονται με την ανοχή και των επιχειρηματιών της θάλασσας βεβαίως, που έπιασαν λαβράκι στην προσέλκυση νέων πελατών. Μπροστά στο κέρδος, τι αξία έχει η ηθική; Και η διαμάχη πήρε διαστάσεις Φουρτουνάκηδων και Βροντάκηδων. Από τη μία τα ηθικά και πουριτανικά, θα λέγαμε σήμερα, στοιχεία και από την άλλη οι επαναστάτες που είχαν συνάψει ακόμη και (κρυφό) Σύλλογο, οι αθεόφοβοι!
Το 1925 οι τολμηροί μπεν μίξτ(ες) άρχισαν και τα νυχτερινά μπάνια στο Καλαμάκι. Η νέα μόδα εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα. Το 1926 τα “αίσχη” της εποχής γινόντουσαν ακόμη και μέρα μεσημέρι (υπήρχαν και ξύλινες καμπίνες που άλλαζαν οι γυναίκες με πόρτες γεμάτες τρύπες, από τις οποίες τις έπαιρναν μάτι οι μπανιστιρτζήδες – δεν ξέρω γιατί μου ήρθε στο νου κατευθείαν νέος Κώστας Βουτσάς επί το έργον), ενώ το 1927 τα bains mixtes ήταν πλέον γεγονός. Από το Καλαμάκι μέχρι και τη Βουλιαγμένη (με πιο πολυσύχναστες τις παραλίες της Γλυφάδας, της Βούλας και φυσικά της Βουλιαγμένης) όλοι μαζί οι λουόμενοι, άντρες και γυναίκες, ήταν μια ωραία ατμόσφαιρα. «Δεν είναι απίθανον να εύρη κανείς και αυτόν τον πταισματοδίκην του Πειραιώς, ο οποίος προ μερικών ετών κατεδίκασε τους κολυμβητάς του Φαλήρου διότι εσυνάντησαν εις τα ανοιχτά με γυναίκες…», έγραφαν οι εφημερίδες της εποχής και η διαπίστωση αυτή αποτελούσε ούτε λίγο ούτε πολύ το ανέκδοτο εκείνης της περιόδου.
Μόνο στο Παλαιό Φάληρο άργησε η μόδα να καταφτάσει. «Ασφαλώς του χρόνου (δηλ. το 1928) η διάδοσίς των θα παρουσιάζη τόσην διαφοράν και ίσως η εξέλιξις να δυσαρεστήση τους υπερμάχους των αυστηρών ηθών, αλλά δυστυχώς κανείς δεν μπορεί να αντισταθή εις την δύναμιν της εξελίξεως» έγραφαν οι εφημερίδες για το Φάληρο, το τελευταίο νότιο προπύργιο της σεμνοτυφίας της παραλίας.
Αλλά επειδή την ηθική πολλοί εμίσησαν, τη μόδα ουδείς, από τη νέα τάση δεν ξέφυγαν ούτε οι επώνυμες σύζυγοι σημαντικών αντρών, αξιωματούχων, βουλευτών, δικηγόρων, καθηγητών κτλ που επέλεγαν ναι μεν τα bains mixtes, συνοδευόμενες ωστόσο από τις υπηρέτριές τους προς αποφυγή των κακόγλωσσων κουτσομπόλων. Όταν οι Κυρίες ετοιμάζονταν να μπουν στη θάλασσα, οι υπηρέτριες κρατούσαν το προστατευτικό σεντόνι για να βγάλουν τα ρούχα τους, μια σκανδαλιστική εικόνα για την εποχή, παρόλο που το μαγιό είχε φορεθεί εκ των προτέρων.
Το περιοδικό «Πάνθεον» το 1935, μάλιστα, δημοσίευσε και οδηγίες προς τους fans των bains mixtes, ανάμεσα στις οποίες διαβάζουμε πως “Επειδή οι γυναίκες είναι αναγκασμένες να δείχνουν μέλη του σώματος, που εις άλλες περιστάσεις είναι κρυμμένα, δεν πρέπει να παρατηρούμε εκείνες που λούζονται μαζί μας με τέτοιο τρόπο, ώστε και αυτές να τις ενοχλούμε και μεις να φαινώμαστε κακοαναθρεμμένοι. Δεν απαγορεύονται δε μόνον οι ενοχλήσεις με τα μάτια και οι χειρονομίες, αλλά και κάθε άλλο που δυσαρεστεί τις ξένες κυρίες” ή “Το μπανιερό του ανδρός πρέπει να είναι σεμνό και να μη αναγκάζει τις κυρίες να γυρίζουν το βλέμμα αλλού. Αλλά και οι κινήσεις των λουομένων πρέπει να είναι προσεκτικές. Συμβαίνει πολλές φορές να προκαλή την αηδία μία απρόσεκτη κίνηση και να προκαλή σχόλια που δεν είναι κολακευτικά”. Το περιοδικό φυσικά έγινε ανάρπαστο και πριν γίνει αμιγώς γυναικείο, με τέτοια θεματολογία, θα μπορούσαμε να πούμε πως έμοιαζε με προκάτοχο του Nitro, λίγο έλειψε να βρούμε και άρθρο “οι ράτσες των bains mixtes”. Θα είχε τρομερό ενδιαφέρον.
Τα bains mixtes έφεραν την επανάσταση στις σχέσεις των δύο φύλλων και αποτελούν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πως η ηθική διαμορφώνεται ανάλογα με την κάθε εποχή και τις συνιστώσες αυτής, ακόμη κι αν υπάρχει για να καταπατάται από τους ενίοτε επαναστάτες.
Συλλογή πληροφοριών & φωτογραφιών: mixanitouxronou.gr/ paliaathina.com/ tanea.gr/ alimosonline.gr/ φωτογραφικό αρχείο ΕΡΤ.